ساخت سردخانه خرما جهت نگهداری از خرما با دمای استاندارد

سردخانه خرما

خرما میوه ی شیرین و پرخاصیت مناطق گرمسیری است، با این وجود استفاده از آن در اکثر نقاط دنیا مرسوم و محبوب است. با تولید بیش از 1 میلیون تن خرما در سال، کشور ما یکی از تولید کنندگان برتر این محصول در جهان به شمار می آید. از آنجا که مصرف خرما هم به صورت خام و هم برای تهیه غذاهای مختلف، محدود به فصل یا مکان خاصی نیست و همواره تقاضا برای این ماده ی غذایی ارزشمند وجود دارد باید به شکل اصولی بسته بندی، منتقل و تا زمان عرضه در بازار در سردخانه خرما نگهداری شود.
سردخانه های ذخیره ی مواد غذایی انواع مختلفی دارند که با توجه به حجم محصول باید بهترین مکان جهت انبارسازی تعیین گردد. علاوه بر امکان انبار خرما در انواع سردخانه های بزرگ و صنعتی یا کوچک، می توان از سردخانه کانکسی برای حمل آن به نقاط دور نیز استفاده کرد.

چرا برای نگهداری به سردخانه خرما نیاز است؟

تمامی محصولات گیاهی بعد از برداشت، سلول های زنده دارد که تنفس می کنند. با تنفس دما افزایش می یابد و با افزایش دما واکنش های شیمیایی و تجزیه که منجر به فساد ماده غذایی می شوند، تسریع می یابند و باید درون سردخانه زیر صفر و بالای صفر نگهداری شوند. پس سرد نگه‌ داشتن محصولات باغی دما را کاهش داده، فعالیت میکروارگانیسم های تجزیه کننده را کمتر ساخته و روند خرابی را کندتر می‌کند. این اقدام باعث تازه نگه‌داشتن خرما و دیگر محصولات باغی، حتی با گذشت چندین ماه پس از چیدن آن می گردد.
همچنین به تدریج با از دست رفتن رطوبت، محصول خشک و چروکیده می¬شود که به دلیل نداشتن کیفیت و طراوت ظاهری، مورد پسند مشتریان نخواهد بود. به علاوه برای صادرات محصولاتی همچون خرما، استانداردهای بین المللی بر مبنای سردسازی اصولی وجود دارد.

نگهداری محصول در سردخانه خرما به چه صورت است؟

در کلیه سردخانه های مواد غذایی باید پارامترهای محیطی بر اساس مقادیر استاندارد تنظیم و به طور مداوم کنترل شوند. محیط انبارسازی خرما باید ضدعفونی و عاری از حشرات شده باشد. برای جلوگیری از تبادل گرمایی، دیواره ها و کف سردخانه نیاز به عایق بندی دارد. در صورت صادراتی بودن محصول رعایت ضوابط و استانداردهای بین المللی لازم است.

دمای بهینه سردخانه خرما

رنج دمایی مناسب برای نگهداری خرما در سردخانه در بازه 5- تا 5+ قرار دارد. دمای سردخانه باید تحت کنترل باشد و تغییرات دمایی خارج از محدوده ی مناسب نگهداری، می تواند باعث خرابی محصول گردد. اگر دما از 5 درجه سانتی‌گراد بالاتر رود، احتمال گندیدگی و بروز آفت در خرما افزایش می یابد. کاهش دما به زیر 5- درجه نیز باعث سرمازدگی و آسیب به بافت میوه می گردد. در مجموع هرگونه تغییر در طعم، رنگ و کیفیت محصول منجر به افت قیمت در بازار خواهد شد.

تهویه مطلوب سردخانه خرما

یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در نگهداری صحیح خرما به مدت طولانی، ایجاد تهویه مناسب در سردخانه است. سرعت بهینه جریان هوای خنک در میان قفسه ها و محصولات بسته بندی شده، شرایط دمایی را در تمام نقاط یکنواخت می کند و باعث ایجاد شرایط پایدار در سردخانه می گردد. این امر از تغییرات دمایی و اثرات آن بر محصول خرما جلوگیری می کند.
یکی از پارامترهای مهم قابل کنترل در سردخانه خرما رطوبت نسبی می باشد که مانع از خشک شدن محصول در گذر زمان می شود. رطوبت نسبی بهینه برای انبار خرما در سردخانه 85 درصد است.

چینش اصولی محصول

یکی از دلایل عمده ی تلف شدن محصولات در سردخانه به خصوص در زمان کوتاه، چیدمان غیراصولی و عدم رعایت فاصله گذاری صحیح می باشد. قرارگیری مناسب محصولات در باکس پالت ها برای جلوگیری از آسیب فیزیکی به بافت نرم خرما، کاهش سرعت سردسازی و ممانعت از گردش هوای خنک لازم است. از این رو حتی اگر محصول شما در بهترین و مجهزترین سردخانه¬های موجود انبار گردد، در صورت بی توجهی به چینش درست، کیفیت خود را تا زمان مقرر حفظ نخواهد کرد.

زمان نگهداری خرما در سردخانه

دوره ی نگهداری خرما در سردخانه بسته به شرایط بازار، زمان برداشت آن و فاصله با بازار مصرف ممکن است کوتاه یا طولانی باشد. هر محصول گیاهی را تا زمان مشخصی می توان در سردخانه نگهداری کرد و با گذشتن از این زمان، نه تنها به سود و اهداف حاصل از انبار کردن خرما نمی رسیم بلکه نگهداری در سردخانه وارونه عمل خواهد کرد. بازه زمانی 30 تا 60 روز زمان مناسبی برای نگهداری خرما در سردخانه است.

نکات مهم جهت نگهداری محصول در سردخانه خرما

خرما انواع مختلفی دارد که به دو شکل خشک و تر هستند. هر نوع خاص از این محصول شرایط نگهداری متفاوتی را می طلبد که در سردخانه های خرما قابل اجرا و پایش هست. بهتر است در ساعات اولیه ی صبح برداشت خرما صورت گیرد تا دمای اولیه ی کمتری داشته باشد. چون هر چقدر تفاوت دمایی با شرایط نگهداری در سردخانه کمتر باشد، مرغوبیت محصول بیشتر حفظ می شود.
معمولاً خرماهای نرم بیشتر از خرماهای خشک و نیمه خشک در سردخانه نگهداری می شوند. وقتی خرما رنگ کهربایی نزدیک به قهو ه ای دارد باید چیده و به سردخانه منتقل شود. رطوبت مناسب برای ذخیره سازی محصول بین 10 تا 15 درصد می باشد. اگر این مقدار بیش از 20 درصد بود باید قبل از انبار کردن اقدام به رطوبت گیری شود.