تابلو برق سردخانه

همانطور که می دانید یکی از پول ساز ترین دستگاه های صنعتی سردخانه های هستند،این تجهیزات سرمایشی جزء تأسیسات حساس صنعتی نیز به شمار می‌رود. به همین دلیل نظارت بر عملکرد و شیوه مدیریت آن همواره حائز اهمیت بوده است. و در تمام این سال‌ها سعی شده تا با تجهیز سردخانه‌های صنعتی به موارد کنترلی هوشمند، کار کنترل و نظارت سردخانه‌ها را به سیستم‌های کامپیوتری و اتوماتیک بسپارند.

تابلو برق سردخانه چیست؟

مجموعه ای از قطعات و لوازم برقی کنترلی و حفاطتی یک دستگاه که در کنار هم یک واحد را تشکیل می دهند را تابلو برق گویند. تابلو برق عموما از یک باکس فلزی با پوشش رنگ استاتیک تشکیل شده است که استارت ،راه اندازی،کنترل و خاموشی آن دستگاه از طریق تابلو برق صورت می گیرد. به طور کلی تابلو برق‌های سردخانه‌ای از یک قفسه یا جعبۀ فلزی ساخته می‌شوند که از قطعاتی چون انواع فیوز و کلید، انواع تایمر‌ها، کنترلر‌ها، نشانگرها و... تشکیل شده است. در ادامه به بررسی کامل آن میپردازیم. 

مغز سردخانه را باید تابلو برق سردخانه دانست به دلیل اینکه تمام اجزای سردخانه توسط تابلو برق مدیریت شده و تنظیم دمای سالن‌ها و میزان رطوبت داخلی آن‌ها، بنابراین نحوۀ عملکرد کل سیستم ،مدیریت و کنترل اجزای و … نیز به وسیلۀ اجزای نظارتی تابلو برق کنترل و مدیریت می‌شود.

 در مواقع لازم پیوستگی کل فرایند سرمایش را تحت کنترل خود دارد. در حقیقت اگر سردخانه را یک موجود زنده در نظر بگیریم، تابلوی برق حکم سیستم کنترلی آن یا همان مغز آن را دارد. جزئی که تمامی دستورات را به دیگر اندام این بدن ارسال می‌کند و مدیریت واکنش‌ها هر عضو را تحت کنترل خود دارد.

برخی از ویژگیهای تابلو برق های این گروه صنعتی :

• استفاده از کاور آهنی با پوشش رنگ پودر الکترواستاتیک

• استفاده از شماره کابل در سر سیم ها
• استفاده از خم بارانی جهت جلوگیری از ورود آب
•  کنترل دمای سردخانه (ترموستات)، کنترل دمای هیترهای دیفراست
•  کنتاکتور و بی متال مستقل در تابلو برق سردخانه جهت کمپرسور، فن کندانسور، فن اواپراتور، متناسب با توان مصرفی
• کنتاکتور مستقل در تابلو برق سردخانه جهت هیتر دیفراست
• مینیاتوری 3 فاز در تابلو برق سردخانه یا کلید اتوماتیک جهت مدار قدرت
• مینیاتور تک فاز در تابلو برق سردخانه جهت مدار فرمان
• تایمر تاخیر استارت فن، تاخیر استارت کمپرسور
• برنامه ریزی زمان واقعی کار کرد کمپرسور جهت برنامه دیفراست
• منبع تغذیه: سه فاز پنج سیم (یا سه فاز چهار سیم) 380VAC ± 10٪ / 50Hz
• دامنه دمای اندازه گیری: -40 ~ 50 ° C
• دقت کنترل دما اندازه گیری: ± 1 ° C
• زمان حفاظت از تأخیر کمپرسور: قابل تنظیم از 0 تا 9 دقیقه
•  کنترل حداکثر ظرفیت فن کمپرسور (KW): 5.5 11 15
• کنترل حداکثر ظرفیت دستگاه برفک زن (KW): 5.5 7.5
• دو برابر حالت مدیریت منو: منوی کاربر و تنظیمات منوی مدیر ، کاربران عادی فقط به
• دو تنظیم دما و پسماند نیاز دارند.
• سنسور دمای دو برابر ، کنترل دما کمپرسور و برفک زننده ، به ترتیب ، ایمن تر و کارآمدتر از مصرف انرژی ؛
• تنظیم درجه حرارت تک نقطه ، کنترل دمای عقب ، عملکرد راحت تر
• عملکرد حفاظت جامع کمپرسور
• با کنترل اتوماتیک و دستی
• خطای سنسور و عملکرد هشدار بیش از حد دما
• تاخیر کمپرسور قابل تنظیم 

نشانگرها و هشدارها

آلارم‌ها و لامپ سیگنال‌های نصب شده روی تابلو برق  به‌‌شرح زیر است:

• کنترل فاز
• فشار بالا
• فشار پایین
• ترمیستور
• فشار روغن
• فشار گاز
• اوورلود فن کندانسور
• اورلود فن اواپراتور
• اورلود کمپرسور

آشنایی با اجزای تابلو برق سردخانه

جهت بررسی ساختمان تابلوی برق سردخانه می‌توان آن را در دو بخش کنترل قدرت و کنترل فرمان بررسی کرد.

• قدرت: قطعات الکتریکی که قسمت قدرت تابلو برق سردخانه نامیده می شوند عبارتند از کنتاکتورهای (کمپرسور،کندانسور، اواپراتور،المنت دیفراست) بیمتال، فیوز اصلی، کلید سلکتور اصلی ترمینال های قدرت

  در این مدار(قدرت) از شدت جریان بالا(آمپر) جریان داشته و عموما باید تمامی ادوات و قطعات بصورت دوره ای و منظم مورد بررسی و بازدید قرار گیرند.

   مدار قدرت در تابلو برق سردخانه عموما به مدار و قسمتی از ادوات و قطعات گفته میشود که در ابتدا به برق ورودی اصلی (تک فاز – سه فاز)متصل شده و از یکسری ادوات و فیوز و کلید عبور کرده و توسط کابل و سیم به قسمت کمپرسور سردخانه ،موتور فن اواپراتور و موتور فن کندانسور متصل می شود.

و در زمانی که سردخانه اصطلاحا ترموستات می کند جریان برق اصلی در پشت این قطعات وجود دارد.

• فرمان: مداری که وظیفه وصل و به جریان در آمدن مدار قدرت را به عهده دارد را مدار فرمان گویند.

از دیگر  وظایف آن کنترل دما و موارد ایمنی و صحت عملکرد سردخانه جزو وظایف مدار فرمان و کنترلی می باشد.

کنترل قدرت در تابلو برق سردخانه

بخش قدرت بخش مهمی از تابلوهای برق سردخانه‌ای را تشکیل می‌دهد. کاربرد این جزء کنترل انتقال انرژی الکتریکی به اجزای الکترونیکی سردخانه از جمله دستگاه کمپرسور، سیستم دیفراست، الکتروموتور، کندانسور سردخانه ، اواپراتور سردخانه  و … است. برای این کار از قطعات الکترونیکی‌ای از جمله فیوز اصلی، فیوزهای فرعی، ترمینال‌ها و ورودی‌های انتقال قدرت، کلید سلکتور اصلی، کلید سلکتور کمپرسور، کلید سلکتور کندانسور و اواپراتور و … در تابلوی برق استفاده می‌شود.

کنترل فرمان در تابلو برق سردخانه

یکی از بخش های اصلی تابلو برق سردخانه "کنترل فرمان" می باشد.این بخش گسترده‌تر از بخش کنترل قدرت است و شامل تجهیزات متفاوتی است .این تجهیزات شامل مواردی مانند ترموستات‌ها، کنترل فازهاو.... در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.

کنترل فاز (control phase) تابلو برق

برای راه اندازی سردخانه‌ها از برق سه فاز استفاده می‌شود. برای کنترل برق ورودی به سیستم سردخانه از کنترل فاز کمک گرفته می‌شود. وظیفۀ این قطعه نظارت بر ولتاژ ورودی هر فاز و کنترل آن است. در صورتی که اختلالی در برق ورودی به تأسیسات رخ دهد، برای مثال اختلاف بالایی در فازهای ورودی پیش بیاید و اصطلاحاً سیستم دو فاز شود، کنترل فاز جریان برق ورودی به تجهیزات سردخانه را قطع کرده و برای اطلاع کاربر لامپ سیگنال را روشن می‌کند.

کنترل فشار (control pressure)

مهم ترین وظیفه‌ای که بر عهدۀ تجهیزات فشار است، کنترل عملکرد کمپرسور سردخانه می‌باشد. زمانی که از کنترلرهای فشار استفاده می‌شود، در صورتی که فشار کمپرسور بالاتر از حد مجاز یا پایین‌تر از حد مجاز باشد، بلافاصله چراغ آلارم این کنترل بر روی تابلوی برق روشن شده، کاربر را با خبر می‌کند.

کنترل پمپ داون (control Pump down) تابلو برق

وظیفۀ اصلی این مدار فرمان نظارت بر عملکرد کمپرسور سردخانه و شیر انبساط است. ورود سیال به صورت مایع به داخل کمپرسور می‌تواند به تجهیزات آن خسارات جبران ناپذیری وارد کند. به همین خاطر از این مدار فرمان کمک گرفته می‌شود. زمانی که شیر انبساطی سیکل بسته می‌شود، این مدار کنترلی به کمپرسور اجازه می‌دهد تا چند لحظۀ دیگر نیز روشن بماند و در نتیجه تمامی گاز موجود در کمپرسور و بخش اواپراتور به بیرون تخلیه شود. همچنین وظیفۀ دیگر این مدار برای زمانی است که شیر انبساطی با مشکل روبرو شده و عملکرد صحیحی ندارد. در چنین مواردی بلافاصله کمپرسور از مدار خارج شده و خاموش می‌شود. به طور معمول در سردخانه‌های متوسط و بزرگ از کنترل پمپ داون استفاده می‌شود.

کنتاکتور (contactor) و بی متال (bimetal)

در ساخت تابلوهای برق سردخانه از تعداد زیادی کنتاکتور و بی‌متال استفاده می‌شود. وظیفۀ اصلی هر دوی این تجهیزات نظارت بر میزان بار ورودی به تأسیسات و قطعات اصلی و فرعی سردخانه است. به شکلی که اگر مشکلی در ورودی بار الکتریکی در هر بخش ایجاد شود، بالافاصله کنتاکتور یا بی متال متصل به آن جریان برق را قطع کرده، از ورود خسارات احتمالی جلوگیری می‌کند. ضمن اینکه به کمک کنتاکتورها می‌توان به صورت دستی نیز بخشی از سردخانه‌ را از مدار خارج کرده و به تعمیر آن پرداخت.

کلید حرارتی (MPCB) تابلو برق

کلیدهای حرارتی نیز از نظر عملکردی درست همان کاری را انجام می‌دهند که کنتاکتورها و بی متال‌ها انجامش می‌دهند. با این تفاوت که در کلیدهای حرارتی حساسیت بالاتر رفته، به کمک آن می‌توان از ورود هرگونه اغتشاش باری جلوگیری کرد. کلیدهای حرارتی در ساختمان تابلو برق سردخانه وظیفۀ حفاظت از کمپرسور، فن‌ها و قطعات اصلی را دارد و از آنها در برابر دو فازی شدن یا جریان بالا محافظت می‌کند.

فیوز (fuze) و کلید

وظیفۀ اصلی کلیدها نیز قطع و وصل جریان الکتریکی است و احتمالاً آن‌ها را در تأسیسات مختلفی مشاهده کرده باشید. فیوزهایی که در تابلو برق سردخانه از آن‌ها استفاده می‌شود، شامل فیوز قطع و وصل مدار فرمان، مدار قدرت، روشنایی، فیوز هیتر روغن و … می‌شود. همچنین در سردخانه‌های بزرگتر از فیوزها یا کلیدهای کامپکت نیز کمک گرفته می‌شود.

ترموستات (thermostat) تابلو برق

برای نظارت بر عملکرد دمایی دستگاه های الکترونیکی یا محیط با متراژ بالا از ترموستات‌ها استفاده می کنیم. ترموستات‌ها اغلب از نوع مکانیکی بودند، اما با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی ترموستات‌های الکتریکی و هوشمند جای ترموستات‌های قدیمی را گرفته‌اند. و جهت کنترل محدوده دمایی سالن‌های سردخانه یا تغییرات دما در طول سیکل تبرید تراکمی استفاده می شود این نکته را باید در نظر داشت که محدودۀ دمایی ترموستات‌هایی که امروزه از آنها استفاده می‌شود، بین منفی پنجاه درجۀ سانتی‌گراد تا مثبت صد درجه سانتی‌گراد است.

تایمر (timer)

از اصلی ترین وظایف تایمر  نظارت بر آغاز به فعالیت برخی از تأسیسات سردخانه است. برای مثال جهت کنترل زمان دیفراست، زمان به کار افتادن فن اواپراتور، یا عمل pump down از نصب تایمر در تابلوی برق سردخانه استفاده می‌شود. در تمامی سردخانه‌های ثابت و متحرک کوچک و بزرگ لازم است تا تایمر دیفراست نصب شود. اما تایمر تأخیر فن اواپراتور و تایمر pump down را بسته به کاربرد مورد نظر می‌توان به تابلوی برق سردخانه اضافه کرد.

چراغ‌ها و آلارم‌های هشدار دهنده تابلو برق

قسمت مهمی از تابلوی برق سردخانه را چراغ‌ها و آلارم‌های هشداردهنده‌ای تشکیل می‌دهند که اغلب روی درب تابلوی برق سردخانه نصب شده،در هنگام وقع خوادث خلل در عملکرد هر قسمت از سردخانه

، بلافاصله کاربران را از بروز مشکل با خبر می‌کنند. این چراغ‌های سیگنال هشدار شامل مواردی چون کنترل فاز، فشار کمپرسور، ترمیستور، فشار سیال مبرد، اورلود کندانسور، اورلود کمپرسور، اورلود فن‌های سردخانه و … می‌شود.

نکته مهم : کاربری که وظیفۀ نظارت بر تابلوی برق سردخانه را دارد، باید از پیش با عملکرد این آلارم‌ها آشنا شده و با نحوۀ تفسیر و اقدامات مورد نیاز آشنایی داشته باشد.

تشریح نقشه برق تابلو برق سردخانه

سیستم سرمایشی سردخانه به دو بخش تقسیم می شود یعنی قدرت و فرمان ، مدار قدرت مستقیماً بر سر تخته کلمپ کمپرسور و ترمینال های کندانسور و اواپراتور وصل می‌شود و در سر راه این قطعات کنتاکتورها و کلیدهای قدرت اصلی قرار می گیرد که فرمان این کنتاکتورهای قدرت و کلیدهای اصلی از ادوات فرمان و کنترلر ها گذشته و موجب وصل و کانکت کنتاکتورها میشود.

آموزش سیم کشی قطعات تابلو برق سردخانه

همانطور که در نقشه می بینید مدار A مدار فرمان و استارت کمپرسور می باشد.

1. برق اصلی مدار فرمان از یکی از فازهای اصلی گرفته شده است.
2. در اولین قطعه کلید فرمان به صورت دستی و سلکتوری
3.  قطعه بعدی فیوز مینیاتوری فرمان می باشد.
4.  پس از اجازه و عبور از فیوز مینیاتوری برق در اولین قطعه محافظتی کنترل فاز وارد میشود.
5. پس از عبور از کنترل فاز به قطعه بعدی که تایمر دیفراست یا همان ساعت دیفراست می باشد می رسد.
6. و پس از گذشت و عبور از ساعت دیفراست وارد ترموستات دمای اصلی سردخانه شده و در صورت تشخیص ترموستات مدار فرمان از ترموستات خارج می شود.
7. فرمان خروجی از ترموستات به کنترلر های اند لو (فشار بالا و پایین گاز) سردخانه رسیده و در صورت نرمال بودن فشار ها خارج میشود.
8. فرمان از پرشر به ترمیستور (اورلوود)یا همان محافظ حرارتی سیم پیچی کمپرسور سردخانه می رسد.
9. پس از گذشت ترمیستور به پایه 95 بی متال محافظ بار کمپرسور سردخانه رسیده و از  پایه ۹۶ بیمتال خارج می شود.
10. و در نهایت به آخرین قطعه یعنی کنتاکتور اصلی کمپرسور سردخانه رسیده و عمل استارت کمپرسور را انجام میدهد.